“Leg eerst de daken vol” is makkelijker gezegd dan gedaan. Als iedereen dit zou omarmen waren we er al lang mee bezig. Er is een zetje voor nog. Het kan met wat politieke daadkracht.

Het Activiteitenbesluit milieubeheer verplicht bedrijven en instellingen die per jaar vanaf 50.000 kWh of 25.000 m3 aardgas of een equivalent daarvan verbruiken om alle energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van 5 jaar of minder uit te voeren.

Middels de Activiteitenregeling (Artikel 2.16) is bepaald aan welke maatregelen in ieder geval moet worden voldaan. Sinds 2013 zijn daarvoor overzichten, erkende maatregelenlijsten per bedrijfstak. Dit betreft de maatregelen waarvan bekend is dat deze binnen vijf jaar worden terugverdiend.

De erkende maatregelenlijsten per bedrijfstak zijn echter niet uitputtend en voorzien niet in energie-opwekking.

Zonder een stok achter de deur om daar wel mee aan de slag te gaan blijven de daken van grootverbruikers voor een groot deel onbenut. Die stok is de wettelijke verplichting vanuit het Activiteitenbesluit. Met eigen schone energie-opwekking regel je energiebesparing.

Staat vast dat met zonnepanelen aan het criterium van de terugverdientijd wordt voldaan dan is de grootverbruiker hier aan gehouden.

Er is een zetje nodig

De terugverdientijd van zonnepanelen zal per situatie variëren. Een gangbaar gemiddelde is 7 jaar. Zonnepanelen gaan wel 25 jaar mee. Na het terugverdienen wekken ze dan ook nog zo’n 18 jaar gratis stroom op. Gebaseerd op deze uitgangspunten, zou, indien 2/7 van de vereiste investering op een alternatieve manier wordt georganiseerd, het aanbrengen van zonnepanelen op daken van grootverbruikers een verplichting worden.

Om dit mogelijk te maken zien wij twee kansrijke scenario’s.

1. De gemeente subsidieert het deel van de investering wat de 5 jaar te boven gaat. Dit is vooral een maatschappelijke afweging. Hebben wij er wat voor over om zonnevelden in ons landschap te voorkomen?
2. Er wordt met initiatiefnemers op het gebied van zonne-energie onderzocht of er een grootverbruikersregeling kan worden opgesteld waarbij de initiatiefnemer geheel of gedeeltelijk in de vereiste investering voorziet. Per saldo wordt hiermee wat aan zonnepanelen mogelijk in ons landschap terecht zou komen op daken van grootverbruikers gerealiseerd.

Een dergelijke regeling biedt veel voordelen:

1. Het kan snel een aanvang nemen en daarmee substantieel bijdragen aan schone energie-opwekking.
2. Hiermee wordt onnodige aantasting van het landschap voorkomen.
3. Daken van grootverbruikers worden optimaal benut.
4. Zonnepanelen op daken van grootverbruikers aanbrengen vereist in beginsel geen aanpassing van de infrastructuur zoals wel het geval bij het aanleggen van een zonneveld. Veel zonnevelden werken op beperkte capaciteit omdat het stroomnet het helemaal niet aankan. Dat wel orde brengen duurt vaak jaren.
5. Het toont aan dat er met creativiteit en samenwerking resultaten worden geboekt waar iedereen blij van wordt.
6. Het geef invulling aan ‘kijk naar alternatieven’. Dit is een kansrijk en relatief simpel alternatief.
7. Goed voorbeeld doet volgen. Ook niet grootverbruikers kunnen wellicht aanhaken. Wat hier kan … kan elders ook. Gewoon doen.

Er geldt al een verplichting van registratie van grootverbruikers en welke energiebesparende maatregelen per gebruiker zijn getroffen. Hiermee heeft de gemeente, als het goed is, al keurig in beeld welke gebouwen het betreft. Hiermee is ook snel helder over hoeveel dakvlak je het hebt en kun je gaan rekenen: dit zijn de meters, dan heb je het over ‘zoveel’ zonnepanelen die anders in ons fraaie land zouden komen. Ook wat het kost kan relatief eenvoudig met kengetallen inzichtelijk worden gemaakt.

Alhoewel er grootverbruikers zijn die vrijwillig al het nodige organiseren zal een bedrijf er vaak toch voor kiezen het geld eerst maar eens in de bedrijfsactiviteiten te steken. Er is een extra zetje en hulp nodig. Dat vraagt om politieke daadkracht.

De beoogde regeling sluit mooi aan op nieuwe wetgeving. Zoals het zich nu laat aanzien komt er met ingang van 1 januari 2022 de mogelijkheid energie-opwekking met zonnepanelen bij nieuwbouw van industriegebouwen af te dwingen. Via een zogenoemde maatwerkregel in het omgevingsplan kunnen gemeenten straks eisen dat nieuwe gebouwen die niet al onder de voorgenomen Bijna Energie Neutrale Gebouwen (BENG)-eisen vallen, hun dak gebruiken voor opwek van duurzame energie of klimaatadaptatie.

In de Volksraadpleging Windmolens en Zonnevelden Drempt (1) is reeds ingespeeld op de eis om daken van grootverbruikers optimaal te benutten en van zonnepanelen te gaan voorzien. 84% van de respondenten vindt dit een goede zaak.

Het is  aan de gemeente mee te denken en te doen met wat wel kan net zoals dat van burgers wordt verwacht. Enkel “Nee” zeggen brengt ons niet verder. We gaan uit van het positieve … binnenkort dus in gesprek om dit voor elkaar te krijgen!

Pieter Plass

PS
Is er een nieuwe regering dan zal WindmolensDrempt aanpassing van wetgeving bepleiten om het plaatsen van zonnepanelen op daken van grootverbruikers naar een verplichting te brengen. Hierin staan wij niet alleen. Deze roep wordt steeds luider. Meer en meer partijen steunen deze inzet. Onafhankelijk van dit traject ligt het nu op de weg van gemeenten het ‘zetje’ te geven.

Kijktip:

Op nos.nl 18 februari 2021.

Het eerst optimaal benutten van daken voor energie-opwek komt meer en meer in het nieuws.

Politieke partijen zinspelen al op beoogde wettelijke aanpassingen om daken van grootverbruikers hiervoor te gaan benutten. Voor industriedaken zal over een jaar al de mogelijkheid bestaan dit af te dwingen.

Het is belangrijk deze ontwikkeling te betrekken in kaders voor windmolens en zonnevelden. Per saldo: ga dat eerst doen alvorens je met windmolens en zonnevelden aan de slag gaat.